شهرستان گئرمی مغان:

شهرستان گئرمی مغان در شمال غربی، شمال شرقی آذربایجان و شمال استان اردبیل بین ۳۸ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۱۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۷ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۱۲ دقيقه طول شرقی واقع شده است. این شهرستان قسمت وسیعی از نواحی جنوبی جلگه زرخیز مغان را در بر گرفته است.

شهرستان مغان از شمال به شهرستانهای بیله سوار مغان و پارسا آباد مغان، از جنوب به جمهوری آذربایجان و شهرستان مشکین، از شرق به جمهوری آذربایجان و از غرب به محال قار اداغ محدود است.

مرز طبیعی این شهرستان در شمال ارتفاعات خوروزلوداغلاری و رودخانه ساری قمیش، در جنوب ارتفاعات سالاوات داغلاری، در شرق رودخانه بلغارچای ی و در غرب قاراسو (قاراچای دره آؤرت) میباشد. هم چنین این شهرستان ۲۵/۲ ۱۷ کیلومتر مربع مساحت دارد که معادل ۳ ۳  درصد مساحت كل منطقه مغان و ۹/۶ درصد مساحت استان اردبیل می باشد.

این شهرستان با دو رشته ارتفاعات یکی در شمال و شمال غربی و دیگری در جنوب محصور شده است. در جنوب آن کوه های سالاوات داغلاری قرار دارد که از مهم ترین رشته کوه های شمال شرقی آذربایجان ایران می باشد. کوه های کم ارتفاع ولی پرآوازه خوروزلوداغلاری هم از دیگر ارتفاعات مهم منطقه است که با جهت شرقی – غربی در شمال و شمال غربی این شهرستان قرار دارند. آب و هوای شهرستان مغان هم در زمستان سرد و در بقیه فصول سال معتدل می باشد. میزان بارش در ارتفاعات بین ۰ ۴۰ تا ۰ ۵۰ میلی متر و بیشتر به صورت باران و گاهی به صورت برف و در نواحی هموار و جلگهای بین ۳۰۰ تا ۰ ۴۰ میلی متر و اغلب به صورت باران میباشد.

براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن، در آبان ماه سال ۱۳۷۵ این شهرستان  ۱۷۰۶۰ خانوار و ۱۰۳۷۳۲ نفر جمعیت داشته که از این تعداد ۶ ۲۸۱۶ نفر یعنی حدود ۲۷/۰۷درصد ساکن نقاط شهری و ۶ ۵۶ ۷۵ نفر یعنی حدود ۷۲/۶۱ درصد در نفاط روستایی ساکن بوده اند.

براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ هم این شهرستان ۶ ۱۸۷۶ خانوار و داشته که از این تعداد ۶۷۶۹ خانوار با ۳۰۷۴۹ نفر جمعیت در شهرها و ۹۷ ۱۹ ۱ خانوار يا ۹۱۲۷۰ نفر با ۶۰۵۲۱ نفر جمعیت در روستاها ساکن بوده اند.

هم چنین سرشماری سال ۱۳۹۰ هم نشان میدهد که در این شهرستان ۱۹۶ ۲۱ خانوار با ۸۴۲۶۷ نفر جمعیت سکونت داشته اند بر اساس همین آمار از این تعداد ۸۰۸۹ خانوار با۳۱۴۹۷ نفر جمعیت در شهرها و ۱۳۱۰۷ خانوار با ۵۲۷۷۰ نفر جمعیت در روستاها سکونت داشته اند.

شهرستان مغان حدود ۱۰ ۱ هزار هکتار اراضی قابل کشت دارد که همه ساله ۲۵ هزار هکتار آن ایش و ۸۵ هزار هکتار بقیه کشت می شود. گندم با ۵۴ هزار هکتار، جو با ۱۶ هزار هکتار، حبوبات با ۰ ۸۱۰ هکتار، علوفه با ۰ ۳۵۰ هکتار و پنبه با ۱۲۰ هکتار از مهم ترین محصولات کشاورزی کشت شده سالانه در این شهرستان می باشد. غیر از کشاورزی، به خاطر وجود مراتع خوب و وسیع و نیز سکونت عشایر، دامداری هم در این شهرستان رواج دارد. پرورش زنبور عسل، بافت انواع صنایع دستی از دیگر فعالیتهای اقتصادی مردم مغان میباشد. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان گرمی مغان از سه بخش (مرکزی، اونگوت و موران)، دو نقطه شهری گئرمی مغان و تازه کند، نه دهستان (آزادلو، اوجارود شرقی، اوجارود مرکزی، اوجارود شمالی، اوجارود غربی، اینی، اونگوت شرقی، اونگوت غربی، برزند و … ) و سیصد و پنجاه و دو آبادی تشکیل شده است.

مرکز این شهرستان شهر تاریخی، زیبا و دیدنی گثرمی مغان میباشد که در ۴۸ درجه و۳ دقیقه و۳۵ ثانیه طول شرقی و ۳۹درجه و یک دقیقه عرض شمالی واقع شده است. ارتفاع این شهر از سطح دریاهای آزاد حدود ۰ ۹۰ متر است و با پارسا آباد مغان ۱۰۹کیلومتر، با بیله سوار مغان ۵۶ کیلومتر، با اردبیل ۰ ۱۰ کیلومتر، با تبریز ۳۲۰ کیلومتر و با تهران ۷۳۳ کیلومتر فاصله دارد. بخاطر قرار گرفتن خانه های مسکونی این شهر مخصوصا در نواحی جنوبی) محله های قالاباشی، بولاق باشی (سرچشمه)، عباسیه، قاراخان داغی، موجارا و … بر روی هم به صورت بلکانی، این شهر منظره جالب و دیدنی بخود گرفته و نظر هر رهگذری را به خود جلب می کند.

 

گئرمی موغان و یا گرمی مغان یکی از شهرهای قدیمی منطقه آذربایجان و سبلان و استان اردبیل و مرکز شهرستان گرمی و جزئی از منطقه مغان است. با این شهر تاریخی بر سر چشمه رودخانه گئرمی چایی یا اوجا رود بنا شده است به طوری که سه رود در مرکز شهر به هم ملحق شده و اوجا رود یا گئرمی چای را ایجاد می‌نمایند.

فاصله شهر گرمی مغان با سایر شهرهای استان و شهرستانها به قرار ذیل می باشد:

با شهر پارس آباد مغان: ۹۰ کیلومتر

با شهر اصلاندوز مغان: ۱۴۰ کیلومتر

با شهر اسلام آباد مغان: ۱۱۰ کیلومتر

با شهر تازه کند مغان: ۸۵ کلیومتر

با شهر بیله سوار مغان: ۵۰ کلیومتر

با شهر جعفرآباد مغان: ۶۰ کیلومتر

با شهر تازه کند انگوت مغان: ۳۵ کیلومتر

با شهر مشکین شهر: ۱۰۰ کیلومتر

با شهر سرعین: ۱۴۰ کیلومتر

با شهر اردبیل: ۱۱۰ کیلومتر

یا شهر نیر: ۱۴۵ کیلومتر

با شهر نمین: ۱۳۵ کیلومتر

با شهر کیوی: ۲۰۰ کیلومتر

با شهر خلخال: ۲۳۰ کیلومتر

با شهر آستارا: ۱۸۵ کیلومتر

با شهر جلفا: ۳۶۰ کیلومتر

با شهر تبریز: ۳۲۵ کیلومتر

با شهر اورمیه: ۴۶۵ کیلومتر

با شهر زنجان: ۳۷۰ کیلومتر

با شهر قزوین: ۵۳۰ کیلومتر

با شهر تهران: ۶۸۰ کیلومتر

با شهر مشهد: ۱۴۲۵ کیلومتر

با شهر اصفهان: ۹۷۰ کیلومتر

با شهر شیراز: ۱۴۴۵ کیلومتر

با شهر اهواز: ۱۲۵۰ کیلومتر

با شهر بندر چابهار: ۲۴۰۰ کیلومتر

با شهر بندرعباس: ۱۸۸۰ کیلومتر

موقعیت شهرستان گرمی مغان

شهرستان گرمی از طرف شرق با شهرستان جلیل آباد جمهوری آذربایجان، از طرف شمال شرق با بیله سوار مغان، از طرف شمال غرب با شهرستان های اصلاندوز مغان و پارس آباد مغان، از طرف غرب با شهرستانهای هوراند و کلیبر آذربایجان شرقی و از طرف جنوب با مشگین شهر (خیاو) همسایه است.

 

فهرست آثار دیدنی شهرستان گئرمی مغان

۱) سواحل رودخانه داش دیبی چایی (بخش موران گرمی مغان)

۲) بومگردی روستای شوون (شاوون) (بخش مرکزی گرمی مغان)

۳) آبشار چالاچوخور (بخش انگوت گرمی مغان)

۴) روستای اوماسلان (بخش موران گرمی مغان)

۵) سواحل رودخانه بولغار چایی (بخشهای مرکزی گرمی مغان و موران مغان)

۶) سواحل رودخانه های قاراسو، سامبور چایی و برزند چایی (بخش انگوت مغان مغان)

۷) سواحل رودخانه های گئرمی چایی، اوجارلی چایی و دیزده چایی (بخش مرکزی گرمی مغان)

۸) کوه های آزنا، ایرناواش، دول دول قایاسی، شوش داغ، دولوندور و … (شهر گئرمی مغان)

۹) رشته کوه های سالاوات داغلاری و خوروزلوداغلاری (بخشهای مرکزی گرمی مغان، انگوت مغان و موران مغان)

۱۰) پارک جنگلی سرجه کالان، در کنار رودخانه سرجه کالان (بخش تازه کند اونگوت مغان)

۱۱) پارک جنگلی ایرناواش و کوتول (شهر گئرمی مغان)

۱۲) آبشارهای جوما شوله سی، شور ران بولاق، قیزیل قایا و … (روستای قوزلو، بخش مرکزی گرمی مغان)

۱۳) آبشارهای افچه، سالالا، رمضانلی، پرمئهر، افسوران و … (بخش موران گرمی مغان)

۱۴) آبشارهای اوجاق الازار، اینی، بی یره و … (بخش مرکزی گرمی مغان)

۱۵) آبشار قاری قیشلاقی (قاری قیشلاقی، بخش انگوت مغان مغان)

۱۶) آبشارهای آلمالو و میشیله (روستای آلایلا، بخش مرکزی گرمی مغان)

۱۷) دریاچه سد گیلارلو (نزدیک شهر گئرمیف بخش مرکزی گرمی مغان)

۱۸) کانالهای آبرسانی (بخشهای مرکزی گرمی مغان و انگوت مغان)

۱۹) مارال لو قالاسی (روستای مارال لو، بخش انگوت مغان)

۲۰) دومولو قالاسی (روستای دومولو، بخش انگوت مغان)

۲۱) برزند قالاسی (روستای قالا برزند، بخش انگوت مغان)

۲۲) زئیوه قالاسی (روستای چای زئیوه، بخش انگوت مغان)

۲۳) قیز قالاسی (روستای قیز قالاسی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۲۴) يئل سویو قالاسی (روستای پئل سویو، بخش انگوت مغان)

۲۵) قالا باشی (باش قالا) (یکی از محله های شهر گثرمی مغان)

۲۶) اینی قالاسی (روستای پوخاری اینی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۲۷) دیو قالاسی (حد فاصل روستای ایزمارا و شهرگترمی مغان)

۲۸) گل دیمان قالاسی (قیشلاق کاراناو، کنار قارا سو، بخش انگوت مغان)

۲۹) آنزیر قالاسی (حدفاصل دومولو، گلین بولاغی و کالانتر، بخش انگوت مغان)

۳۰) مقبره آیت الله شيخ حبیب الله قارادونلو (روستای پیرلو، بخش انگوت مغان)

۳۱) مقبره مرحوم آقا میرعزیز میرزاده (شهرگثرمی مغان)

۳۲) مقبره میر عطاء (روستای مجیدلو، بخش انگوت مغان)

۳۳) مقبره سید نجفقلی (روستای شوون، بخش مرکزی گرمی مغان)

۳۴) مقبره مرحوم سید بویوک آقا و سید بهمن موسوی (روستای ایزمارا، بخش مرکزی گرمی مغان)

۳۵) مقبره محمد بن محمد حنفیه معروف به محمد بن هاشم (روستای قالا برزند بخش اونگوت مغان)

۳۶) مقبره سادات خان از قهرمانان جنگ جهانی دوم و حاج آخوند (روستای قوزلو، بخش مرکری گرمی مغان)

۳۷) مقبره دده ما سید، معروف به مقبره شيخ عبدالله انصاری (داش زئیوه، بخش انگوت مغان)

۳۸) اوجاقهای چای گئرمی و يئل سویو (بخش انگوت مغان)

۳۹) اوجاق و قبور تاریخی دریامان (روستای دریامان، بخش مرکزی گرمی مغان)

۴۰) قانبای اوجاغی و اوجاق اینی (روستای یوخاری اینی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۴۱) مسجد تاریخی غریبان، غریبه مچید (روستای آشاغی اینی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۴۲) اوجاق پیر زید میرو و مسجد تاریخی بابا حمزه رامازانلی (رمضانلو، بخش موران مغان)

۴۳) غار تاریخی آلايلا (آلایلا، بخش مرکزی گرمی مغان)

۴۴) غار تاریخی او غوزلو (روستای قوزلو، بخش مرکزی گرمی مغان)

۴۵) غار تاریخی آباس آلیلی (روستای آباز آلیلی، بخش انگوت مغان)

۴۶) قبرستان تاریخی آلایلا (روستای آلایلا، بخش مرکزی گرمی مغان)

۴۷) تپه تاریخی سالالا، شیخلار، پیه دره و … (بخش موران مغان)

۴۸) تپه تاریخی برزند، نصراله بگلو، آرزنه و … (بخش انگوت مغان)

۴۹) تپه تاریخی شوکورلو، تپه های ناغارا، اینی، فوزلو  و … (بخش مرکزی گرمی مغان)

۵۰) سنگ افراشته تاریخی دیکداش (روستای دیکداش، بخش انگوت مغان)

۵۱) محوطه تاریخی چوبان داشی یا داشادونن، حدفاصل ایزمارا، قوزلو و اینی (بخش مرکزی گرمی مغان)

۵۲) محوطه های تاریخی اوچ تپه، بالقوزتپه، بالقوز بولاق، گوور چوخوری، قیران، پلیلی دره سی، خان قازدیران، آستک میدانی، لیغ آشا، پوجه لر، شورار، ناماز دره سی (شهر گئرمی مغان)

۵۳) محوطه تاریخی قیزیل قایا، ارب (سنگری، پیل چیخان و آغیل یئری (قوزلو، بخش مرکزی گرمی مغان)

۵۴( شکارگاه موران (بخش موران مغان)

۵۵( شکارگاه خوروزلو داغلاری (بخش انگوت مغان)

۵۶) شکارگاه جين دره سی (روستای زئیوه، بخش انگوت مغان)

۵۷) شکارگاه کوه های آقابابا (روستای آقامحمدبیگلو، بخش انگوت مغان)

۵۸) کشت زارهای گندم، جو، پنبه و بنشن و شالیزارهای برنج (بخشهای مرکزی گرمی مغان، اونگوت و موران مغان)

۵۹) شوله لر دره سی (روستای قوزلو، بخش مرکزی گرمی مغان)

۶۰) قوبول دره سی (روستای چینناب، بخش انگوت مغان)

۶۱) انار دره سی (روستاهای هنزان و شورستان، بخش انگوت مغان)

۶۲) ساختمانهای پلکانی (بافت قدیمی شهر زیبا و دیدنی گنرمی مغان)

۶۳) نوع معیشت و زندگی عشایری (بخشهای مرکزی گرمی مغان، اونگوت و موران)

۶۴) باغات به (محله ال له درد، شهر گئرمی مغان)

۶۵) باغات اطراف سامبور چای (بخش انگوت مغان)

۶۶) باغات شلیل روستای آزادلو (بخش مرکزی گرمی مغان)

۶۷) باغات گردو (روستای قوزلو، بخش مرکزی گرمی مغان)

۶۸) باغات انار و انجیر (روستاهای هیزان و شورستان، بخش انگوت مغان)

۶۹) درخت دیر زیست گردو (روستای تولیئیر، بخش مرکزی گرمی مغان)

۷۰) درختان دیر زیست گردو (روستای افچه، بخش موران مغان)

۷۱) درخت دیر زیست و مقدس چنار (روستای چینارکندی، بخش انگوت مغان)

۷۲) جنگل کوه آنزیر داغی (بخش انگوت مغان)

۷۳) جنگل کوه ال له سرداغی (بخش موران مغان)

۷۴) جنگل کوه های میرو داغی و قاراجا داغی (بخش موران مغان)

۷۵) جنگل کوه شین آوار داغی (یوخاری اینی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۷۶) جنگلها و مرانع کوه آلایلاداغی (روستای آلایلا، بخش مرکزی گرمی مغان)

۷۷) نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان (بخشهای مرکزی گرمی مغان و موران مغان)

۷۸) بوز خانا یا یخچال طبیعی شین آوار داغی (یوخاری اینی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۷۹) بوز خانا یا یخجال طبیعی قاراقایا (موغان گؤروکن داغی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۸۰) دریاچه طبیعی قالغانلی گؤل (روستای خانکندی، بخش مرکزی گرمی مغان)

۸۱) دریاچه طبیعی گؤل هاماری (روستای قارایاتاق، بخش موران مغان)

۸۲) دریاچه های طبيعی یوخاری گول و آشاغاگول روستای آواس حواس (بخش مرکزی گرمی مغان)

 

معرفی شهر گرمی مغان

در کتاب تاریخ دشت مغان، نوشته میر نبی عزیز زاده، وجه تسمیه گرمی مغان به اعتقاد برخی از واژه گئرامنه گرفته شده است.

از مهم ترین جاذبه های گردشگری شهرستان گرمی مغان می توان به منطقه نمونه گردشگری سد گیلارلو، روستاهای توریستی مانند افچه، تولون، گیلارلو و … ، انواع صنایع دستی مانند بافت ورنی و گلیم بافی و …. اشاره کرد.

گروه اولدوز مغان با استقرار در منطقه مغان منتظر شما عزیزان در این دیار فرهنگی، تاریخی و طبیعی می باشد.