روستای اولتان – پارس آباد مغان

موقعیت و جمعت روستا

اولتان روستایی است که در استان اردبیل، شهرستان پارس‌آباد مغان، بخش مرکزی، دهستان قشلاق شمالی قرار دارد.

روستای جلگه ای اولتان از سطح دریا ۷۰ متر ارتفاع دارد و آب و هوایش در فصول بهار و تابستان، معتدل و در فصول پاییز و زمستان کمی سرد می‌باشد. اهالی اولتان به زبان ترکی تلکم می‌کنند.

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۸۷۵۲ نفر با ۳۷۱۰ خانوار بوده است.

شغلشان بیشتر کشاورزی و دامداری می‌باشد و گندم، پنبه ، چغندرقند و انواع صیفی جات از جمله محصولاتشان به شمار می‌آیند.

از عمده‌ترین صنایع دستی رایج این روستا نیز می‌توان به بافته‌هایی از قبیل گلیم، جاجیم و نمد اشاره کرد.

روستای اولتان از جمله روستاهای مهاجر پذیر استان اردبیل می‌باشد، و به دلیل دارا بودن زمین‌های حاصل خیز، برخی از زارعان از مناطق دیگر این زمین‌ها را اجاره و محصولاتشان را کشت می‌نمایند.

بافت روستای اولتان مغان

بافت روستا، بافتی متمرکز همراه با شیبی ملایم می‌باشد و جهتش شمالی ـ جنوبی واقع شده است. این روستا نیز دارای دو نوع بافت قدیم و جدید می‌باشد و بیشتر خانه‌های این روستا با توجه به نظام معیشتی روستا، ساختاری قدیمی دارند و فضاهایی همچون انبار، آغل، اتاق‌های نشیمن، خواب، پذیرایی و سرویس بهداشتی، فضای مشابه در بیشتر این نوع خانه‌ها است .

بافت یا ساختمان‌های جدید با مصالحی همچون سیمان و بلوک سیمانی، در کنار کانال آبی روستا و امتداد جاده اصلی روستا ساخته شده است.

آداب و رسوم روستای اولتان مغان

مردم اولتان، آداب و رسوم ویژه‌ای برای اجرای مراسم عزاداری و آیینی در ماه‌های محرم و صفر دارند که خود به نوعی از جاذبه‌های این روستا می‌باشد. همچنین برای جشن‌ها و اعیاد ملی، مراسم هایی با نمود آیینی برگزار می‌نمایند که موسیقی عاشیقی به این نوع مراسم‌ها جلوه‌ای خاص می‌بخشد.

اهالی روستای اولتان، اکثراً پوشاک امروزی دارند اما عده ای نیز با لباس‌های سنتی خود که شامل کت، شلوار، پیراهن ، کلاه شاپو و کفش چرمی برای آقایان، و برای بانوان” تومان کؤینک “ می‌شود، را بر تن دارند.

تومان کؤینک که لباس سنتی زنان این روستا می‌باشد، شامل پیراهن بلند گلدار، نوعی کت زنانه به نام ” یل ” و روسری به نام ” یایلیق “ می‌شود.

غذاهایی چون آبگوشت، بُزباش، آش دوغ و انواع کباب از غذاهای محلی رایج در میان مردم روستا هستند.

گفتنی است این منطقه به دلیل نزدیکی به رود آراز (ارس)، مجاورت با پارسآباد موغان، و دشت مغان و اهمیت تاریخی‌ای که دارد، سبب گشته تا از سوی معاونت حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اردبیل، هدف ساخت و ایجاد سایت موزه شود تا در شمال استان و برای نمایش آثار تاریخی و باستانی، پذیرای عموم گردد.

جاذبه های روستای اولتان مغان

رود آراز یا ارس در نزدیکی این روستا قرار دارد و به همین دلیل کانال آبیاری انشعابی روستا، از داخل روستا عبور کرده و درخت زارهای انبوه در این مسیر به وجود آمده است که در کنار بافت قدیمی روستا چشم هر ببیننده ای را مجذوب خود می‌نماید.

همچنین بجز باغ‌های اطراف کانال، در حاشیه و اطراف سد ارس این باغ‌های متراکم در ایام مختلف سال خود نمایی می‌کنند.

یکی دیگر از جاذبه‌های مشهور این روستا، “قلعه اولتان” می‌باشد که در کنار رود ارس و ۵۰۰ متری روستا واقع گشته است. این قلعه مساحتی بالغ بر ۳۲۰هزار متر مربع دارد.

قلعه باستانی اولتان مغان

قلعه اولتان نام دژی کهن که در ۵۰۰ متري روستاي اولتان در نزدیکی شهر پارس آباد استان اردبیل است. این قلعه در کنار رود ارس واقع شده است و به دلیل مجاورت با روستای کهن اولتان به همین نام معروف شده است. این دژ در زمینی به مساحت ۳۲۰ هزار متر مربع بنا شده و آثار به جای مانده ازآن یک دژ نظامی را تداعی میکند. قلعه اولتان در دوره اشکانی ساخته شده و بانيان نخستين آن اشكانيان بوده اند اما شکوفایی آن در دوران ساسانی و اوایل اسلامی بوده و به واسطه استحكام و موقعيت مناسبي كه داشته تا قرن دوازدهم هجري از آن استفاده شده است.

گردآورنده: گروه اولدوز مغان