تاریخچه و مناطق جغرافیایی زعفران

زعفران یا زَرپَران (به انگلیسیSaffron) با نام علمی Crocus Sativus گیاهی است از تیرهٔ زنبقیان، سردهٔ زعفران که خواص زیادی از قبیل دارویی و رنگ غذایی دارد. از زعفران به عنوان طلای سرخ یاد می شود. بهره گرفتن از زعفران به دست انسان قدمتی بیش از ۳۵۰۰ سال دارد. ادویه‌ای است که از کلاله خشک شده گل زرپران به دست می‌اید و در طول تاریخ در میان گرانترین مواد جهان بوده‌است؛ و به عنوان ادویه، رنگ، عطر و دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه و تبار زعفران بومی آسیای جنوب غربی است و بعد از آن برای نخستین بار در یونان کشت شد. در حال حاضر ایران بزرگترین تولیدکننده زرپران در جهان به‌شمار می‌آید.

مناطق کشت زعفران در جهان و ایران

برترین صادرکنندگان زعفران در جهان عبارتند از: اسپانیا، ترکیه، امارات، افغانستان، یونان، مراکش، هند و آذربایجان و ایران (بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران در دنیا)

در ایران نیز مناطق مهم کشت زعفران عبارتند از: شهرستان‌های قاینات، فردوس، بشرویه، سرایان و بیرجند در استان خراسان جنوبی و شهرستانهای تربت جام، تایباد، باخرز، تربت حیدریه، گناباد، سبزوار، ششتمد، نیشابور و بجستان، کاشمر، خلیل‌آباد و کوهسرخ در استان خراسان رضوی، منطقه مغان استان اردبیل و همچنین در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، قزوین، همدان، فارس، کرمان، سمنان و لرستان

زعفران در منطقه مغان

شرایط آب و هوایی اکثر مناطق استان اردبیل (بویژه منطقه مغان) برای کشت زعفران مناسب است. به گفته کارشناسان، مرغوبیت زعفران استان ناشی از اختلاف دمای شب و روز است که باعث افزایش مواد شیمیایی آروماتیک می شود.

شرایط اقلیمی و آب و خاک منطقه مغان را مناسب برای کاشت محصول زعفران می باشد. زمان کشت محصول زعفران از مرداد تا مهر ماه است که پس از کاشت، پیاز زعفران در مزرعه به مدت چهار تا هفت سال باقی می ماند و محصول می دهد و از این نظر احتیاجی به کاشت مجدد در سال‌های بعد ندارد و در سال هشتم مجدداً کشت این محصول انجام می گیرد.

گروه اولدوز مغان آمادگی پذیرش گروه های علاقمند به بازدید و مشارکت در فصل کاشت، داشت و برداشت زعفران را دارد. انشالله یکی از هدفهای گروه برگزاری جشنواره برداشت زعفران در منطقه مغان می باشد.

گردآوری: گروه اولدوز مغان